Eiber! van Sjoerd Kuyper, met illustraties van Annemarie van Haeringen, verscheen in 2000 als kinderboekenweekgeschenk van de stichting CPNB en gaat over hoe je als je bang bent toch een held kunt worden. Eiber is een ander woord voor ooievaar en de held is een kikker. Eiber! is alleen nog tweedehands verkrijgbaar. De recensie stond op 29 september 2000 in Algemeen Dagblad. Vergeet de angsthazen en de uilskuikens niet
Dobbertje Swanebloem is een heldhaftig kikkerkind, al geeft ze het niet graag toe. Liever zit ze stil en leest ze dikke boeken over cowboys en indianen. Helaas krijgt de ooievaar haar vriendje Bies te pakken. Zelfs een boekenwurm als Dobbertje kan dat niet over haar kant laten gaan. Zo wordt ze tegen wil en dank een echte held. Dit is het begin van Eiber!, het kinderboekenweekgeschenk van dit jaar, dat is geschreven door Sjoerd Kuyper.
Roem en heldendom is het thema van de kinderboekenweek 2000: Driftkikkers, feestvarkens en andere boekenhelden. Haal de verkleedkist maar vast van zolder, want dat betekent gouden tijden voor alle krachtpatsers, brutale apen en knappe koppen die de boekenplank bevolken. Een simpele ingreep is voldoende om een lezertje in zijn of haar idool te veranderen.
Wie de veelgeziene gasten zullen zijn op de kinderboekenpartijtjes op scholen en in bibliotheken ligt voor de hand. Fans grijpen hun kans om zichzelf te vermommen als Harry Potter, Pippi Langkous, Abeltje, Pluk van de Petteflet, Madelief, Kruimeltje, de kleine kapitein, Matilda, Dik Trom of een van de vele vampiers en weerwolven uit de boeken van Paul van Loon.
Dat is ze natuurlijk van harte gegund, maar stiekem hoop ik dat er tussen de rode vlechten met ijzerdraad, vampiertanden en bezemstelen óók aandacht zal zijn voor een bijzondere groep kinderboekenpersonages, die normaal in de schaduw staat: de vrienden van de helden.
Een held wordt je zelden in je eentje. Waar zou Arendsoog zijn geweest zonder Witte Veder? Ridder Don Quichotte is nauwelijks voor te stellen zonder zijn trouwe schildknaap Sancho Panza, dommer dan de ezel waar hij op reed. Wie anders had hem na iedere mislukt gevecht met een molen weer overeind moeten helpen? Hoe zou Robin Hood het vogelvrije leven hebben volgehouden zonder Broeder Tuck en Robinson Crusoë de eenzaamheid zonder Vrijdag?
Graag breek ik een lans voor de trouwe honden, de eeuwige secondanten, de oelewappers, de trage dikzakken, de angsthazen en de uilskuikens. Samen met de lezers kijken deze dienaars vol bewondering en ontzag op naar hun held. Ze vormen ze een dankbaar mikpunt voor grappen en grollen, ontvangen zonder tegensputteren vaderlijke adviezen en zorgen ze dat ze regelmatig gered moeten worden uit een kerker of een put. Zonder vrienden die zich met de held bemoeien, krijg je zouteloze verhalen, waarin het ontbreekt aan spanning, humor en relativering.
Liever dan Pippi Langkous zie ik Anneke met haar nette jurkje en keurige krullen en Tommy, die vindt dat je nooit mag jokken. Want wie moet Pippi anders waarschuwen als ze iets gaat ondernemen dat gevaarlijk is of verboden? Tommy en Anneke roepen wat alle kinderen zouden roepen: “Maar dat mág toch niet? Maar dat is toch geváárlijk?”
Het gaat allemaal maar om één ding: dat heerlijke kriebelbuikgevoel waarmee je in het holletje van je dekbed of de arm van je vader kruipt. Als Tommy en Anneke bang zijn, dan gilt de lezer stilletjes met ze mee. Wat er ook gebeurt: vrienden van helden zijn keihard nodig om te zeggen wat iedereen denkt en voelt.
In Eiber! kunnen jongetjes, vaders en opa’s samen met het heerlijk oenige kikkerknaapje Bies verliefd zijn op de kordate Dobbertje, bedelen om een kusje en zuchten: “Je bent mijn held.” Ook al wil Dobbertje het niet, dankzij Bies en de lezers wórdt ze het wel. Zo gaat dat in heldenverhalen, weet Sjoerd Kuyper.
Besteed daarom in deze dagen van kinderboekenheldenverering ook een beetje aandacht aan Bies en alle andere vrienden en vriendinnen van de idolen. Wie weet dat er dan straks tussen alle tovenaars en vampiers ook meisjes in nette jurkjes en keurige krullen rondlopen of jongens die heel braaf zeggen dat je niet mag jokken.
De kinderboekenweek begint op 4 oktober (tevens werelddierendag) en duurt tot en met 14 oktober.
Sjoerd Kuyper: Eiber! Tekeningen: Annemarie van Haeringen. CPNB. Na de kinderboekenweek f 10. ****
