Misschien gaat het in het kinderboekenvak wel beter dankzij de crisis, stelde ik vanochtend in een interview voor de bij depersdienst.nl aangesloten regionale kranten. Journaliste Annemieke van Dongen was opgevallen dat de Griffeljury sprak van een 'niet overweldigende' opbrengst. Tegelijkertijd komt CPNB met juichende cijfers: het kinderboek doet al sinds 2011 niet mee aan de dalende trend in de rest van het literaire bedrijf. Hoe kan dat? Natuurlijk is het zo dat er veel geld verdiend wordt aan gemakkelijk gemaakte series. Maar er is meer. Het kwaliteitskinderboek is er weer gewoon voor de lezer, zoals blijkt uit de favoriet van de Griffeljury gisteren.
Een Griffelboek als lievelingsboek!
Het is alleen daaraan te danken dat deze week voor het eerst in tijden kritiek én jury unaniem te spreken zijn over het Goud. Nog mooier: ik kon voor mijn stukje van vanochtend over de kinderboekenweek moeiteloos een meisje vinden dat Spinder van Simon van der Geest 'haar lievelingsboek' noemde. Dat was bij de meeste Griffelwinnaars van de afgelopen twee decennia een kansloze missie. Zelfs onder boekenwurmen! Oké, het was veellezer Yrsa van het Leidse Leesblog. Maar dat bepaalde boeken voor een kleine groep liefhebbers zijn, is altijd zo geweest en zal ook niet veranderen. Het gaat erom dat het kinderboekenvak het in de hele breedte goed lijkt te doen, en niet alleen aan de onderkant.
Crisis? Niet als we dicht bij de lezers blijven
Hoe dat komt? Alleen de crisis is een te simpele verklaring. Er zijn grotere bewegingen gaande. De klassiekers ('eversellers') zullen er niet altijd meer zijn. Bestsellers komen, maar gaan vooral ook weer. De Griffelwinnaars worden niet meer ongezien in hoge oplagen gekocht. Ik denk wel dat de crisis helpt. Ouders denken kritischer na waar ze hun geld aan uitgeven. Subsidiepotten zoals die van de Fonds voor de Letteren worden langzaam dichtgeschroefd. Boekhandels hebben het zo mogelijk nog moeilijker dan uitgeverijen en richten overal lezersclubs op. En met succes, laat ik me vertellen. Of is er gewoon een toenemende belangstelling voor kwaliteit? Volgens oud-docent Piet Mooren zijn ouders zich tegenwoordig veel bewuster van de bijdrage die lezen levert aan maatschappelijk succes. Allemaal dingen waar we niet in door moeten schieten (We moeten lezers ook weer niet té serieus gaan nemen. Schrijven moet een asociale bezigheid mogen blijven. En lezen trouwens ook.) maar die me op de eerste dag van de Kinderboekenweek tóch vrolijk stemmen.