Vertel of lees elke dag één spannend avontuur
Hij doet dit met een verwijzing naar zijn favoriete boek Het sleutelkruid van Paul Biegel, die vandaag negentig jaar zou zijn geworden. Vriens citeert de wonderdokter, die tegen de verzorgers van de stervende Mansolein zegt: ‘Het hart van de koning moet éénmaal per dag flink kloppen, dan haalt hij het misschien. Vertel hem elke dag een spannend avontuur, voor hij naar bed gaat.’ Woorden die actueel zijn in een tijd waarin kinderen meer dan ooit worden geconfronteerd met 'welwillende botheid'. De andere favoriete auteur van Vriens, An Rutgers van der Loef, gebruikte die woorden al in de jaren zeventig, toen er nog veel meer gelezen werd dan nu.
'Stoffige bibliotheken', maar ook veel creatieve oplossingen
Zijn advies staat in schril contrast met de tijd die er in werkelijkheid op pabo's en scholen wordt gestoken in vrij lezen. Vriens verbaast zich in zijn afscheidsrede over de stoffige toestand waarin hij tijdens zijn twee ambtsjaren veel schoolbibliotheken aantrof, de gebrekkige interesse van veel jonge leraren voor dit onderwerp en het veelgehoorde argument dat er voor leesplezier 'gewoon geen tijd is'. Gelukkig heeft hij ook veel goede, creatieve ontwikkelingen gezien. Het zit 'm, blijkens zijn opsomming, vaak in kleine, slimme oplossingen. Zoals kinderen die een saai boek te pakken hebben toestaan om die dezelfde dag nog te ruilen. Of juffen die niet goed kunnen voorlezen, maar het lef hebben om dat toe te geven en een voorlees-cd op te zetten en de klas twee keer per week in de stemming te brengen met dichte gordijnen en kaarsjes. Wat je maar kunt verzinnen om als school te zeggen: wij vinden lezen belangrijk.
Niet voor lezen? Dan voor de samenleving
Voor wie nog niet overtuigd is, haalt hij de woorden van Jet Bussemaker aan, die onlangs in Parijs op een bijeenkomst van onderwijsministers betoogde dat school een plek is waar kinderen elkaars achtergronden leren kennen en respecteren en opgroeien tot democratische burgers. Natuurlijk helpt het lezen van boeken daarbij, stelt Vriens. 'En de school is zo langzamerhand nog de enige plek die leerlingen daarvoor de rust kan geven.' Om daarna te pleiten voor meer tijd voor stil lezen op school, meer dan een minor over lezen op de pabo, meer prioriteit voor lezen bij beleidsmakers op het ministerie en meer aandacht in de krant voor boeken die kinderen graag lezen.
Lees het hele verhaal op de site van Jacques Vriens.
