Als de elfjarige Joeri thuiskomt na een onverwachte logeerpartij van drie weken bij oma Bos is zijn grote broer er niet meer. Zijn thuis trouwens ook niet. Tijdens zijn afwezigheid hebben zijn ouders alles verplaatst naar een geheim adres in een andere stad. Alles, behalve de spullen van zijn broer. Joeri tast volledig in het duister en begint hem brieven te schrijven.
Dat betekent even doorbijten voor beroepsboekenbeoordelaars. Broergeheim, het kinderboekendebuut van toneelschrijver Emiel de Wild (1978), is de eerste hoofdstukken behoorlijk dertien in een dozijn. Een verontwaardigde ik-verteller, veel gedoe met doorhalingen in de ‘zelf geschreven’ tekst, matige vormgeving en natuurlijk dat eindeloze uitstellen van de ontknoping, waar het hele boek vanaf hangt. Zoiets valt bijna altijd tegen.
Maar deze keer niet. Want eigenlijk draait Broergeheim helemaal niet om dat geheim. De Wild heeft het over de veel grotere vraag: wat dóe je als er van de ene op de andere dag niet meer over een geliefde gepraat wordt? Hoe los je een probleem op dat zelfs te groot is voor je vader en moeder?
Joeri adoreert zijn broer maar voelt zich ook verantwoordelijk voor hem en maakt zich grote zorgen. Eerst probeert hij hem telefonisch te bereiken en als dat niet lukt reist hij naar het oude huis met alleen geld voor een enkeltje. Hij verliest daarbij een schoen als hij zich door de treindeuren wurmt. Ook na dat avontuur zwijgen zijn ouders. Wat bezielt die mensen? Wat heeft Stefan gedaan? Leeft hij nog?
Ondertussen moet hij ook nog zijn draai vinden in een nieuwe klas en met Lonneke, het wat eenzame meisje met de fonkelogen die ook een broertje kwijt is en daarom heel erg graag zijn vriendin wil zijn. De Wild roept een broeierige sfeer van aantrekken en afstoten op tussen de twee en bewijst daarmee nog wel het best dat hij wat in zijn mars heeft.
Meteen met zijn debuut komt hij al in de buurt bij Anke Kranendonk, bedreven in dit genre, die dit voorjaar haar twintigjarige schrijverschap viert met het indringende Lynn! (****, Lemniscaat, vanaf 11 jaar, € 14,95). Daarin gebeurt zoals in de meeste Nederlandse realistische puberboeken vrijwel niets en toch heel veel: bij de meisjes gaat het erom bij wie je hoort en of je al tieten hebt, bij de jongens of je ze al zag.
Allebei de auteurs weten met doordachte opbouw en lekkere zinnen dat populaire niveau tegelijkertijd vast te houden én op een ontroerende manier te overstijgen. Kranendonk doet dat wel iets subtieler dan De Wild. Ook al is het spannendste moment niet meer dan een bezoek aan de kermis: met Linda, die liever Lynn genoemd wordt, maakt Kranendonk een mooi hoogtepunt in haar oeuvre, dat nu eindelijk wel eens door een of andere kinderboekenjury verzilverd mag worden.
De Wild (1978) heeft minder humor dan Kranendonk, maar geeft wel meer het gevoel dat – hoe eenvoudig en vlot ook – geen woord er voor niets staat. De Wild daagt zijn lezers uit om na te denken over taboes. Kun je een familielid dat iets vreselijks doet in de steek laten? Kun je ophouden met van iemand te houden? En ben je niet per definitie medeverantwoordelijk? Een kinderboek kan nauwelijks actueler zijn.
Joeri blijkt wijzer dan zijn vader én zijn moeder, Lynn slaagt erin om niet meer te willen zijn dan zichzelf. En dat is ook niet niets. De bibliotheek van de bovenbouw van de basisschool, de laatste jaren bepaald niet met kwaliteit verwend, heeft er twee prachtpersonages bij.
**** (4)
Broergeheim
Emiel de Wild
Leopold, 168 pagina’s, € 14,95
ISBN 9789025862046
Vanaf 11 jaar
