Over de verzameling van verhalen en fragmenten in de bloemlezing TXT geen klachten. Dat hebben de ervaringsdeskundigen - leraren Nederlands Mariët Engels, Jos Lanters, Coen Peppelenbos en Edo Velema - prima gedaan. Veel auteurs van nu, helemaal goed. Maar de presentatie door 'gastheer' Abdelkader Benali is drie keer niks. En wel hierom.
1. Volgens de titel maakt het niet uit wát je leest
Het gaat elke keer weer fout met jongeren en lezen: we drukken ze nog voor ze hebben mogen genieten met de neus op de tekst zelf. Het maakt niet uit wat je leest, als je maar literatuur leest. Jongeren met belangstelling voor vorm zijn een hoge uitzondering. Makers van dit soort 'leesbevordering' willen steeds maar wijzen op het raam, terwijl de meeste kunstliefhebbers graag door het raam héén willen kijken. Richt je bij boekpromotie dus altijd in de eerste plaats op inhoud. Met een suffe slogan als 'Alles is mogelijk in zestien verhalen' bereik je alleen leesgrage VWO-meisjes. Dat is zoiets als de goede boodschap brengen in Staphorst.
2. Literatuur nooit, nooit, nooit inleiden
Literatuur nooit inleiden, en zeker niet met een kolossale spelfout. Ik ga er als recensent van uit dat echte lezers mijn recensies links laten liggen. Niets zo verwoestend voor leesplezier als een beoordeling. Je gaat je toch niet vooraf laten vertellen wat je precies moet vinden van een boek? Benali begint met een onnozel interview met Ronald Plasterk, financier van het project. We moeten daaruit concluderen dat lezen geweldig is, omdat je er alles over de ware liefde in kunt ontdekken en ook de taal zelf. Handig voor het schrijven van "sollicitatie brieven". Daarna krijgen we ook per verhaal persoonlijke ontboezemingen van Benali. "Je zou erbij willen liggen", zegt hij over de vijf vrienden van F. Springer. Of "Wat is de hoofdpersoon in Red ons, Maria Montanelli toch een rotventje." Alsjeblieft: mogen we de verhalen nu eindelijk zelf gaan lezen?
3. Donder op met je getwitter
Gelikte vormgeving en een algehele sfeer van "lezen is máster" helpt echt niet als je al op het verkeerde spoor bent. Dus een twitterwedstrijd kun je dan ook wel laten zitten. Is u trouwens bekend dat twitteren vooral populair is bij mannen van rond de dertig en veertig? Zal me benieuwen wat er aan inzendingen binnenkomt, maar dezelfde Laurence uit Heemskerk, Emma uit Haarlem en Lieve uit Beverwijk lachen me al een paar dagen toe op de website van de wedstrijd. Die kunnen we vast werven voor de plaatselijke leeskring. Het was sowieso aardig geweest als we alle reacties hadden kunnen zien in plaats van geselecteerde voorbeelden. En met data erbij. Gewoon op www.twitter.com en niet in deze beschermde omgeving. Nu geloof ik er geen donder van. Dit is marketing. Maar daar trappen zestienjarigen natuurlijk blindelings in.
De bloemlezing TXT is uitgedeeld tijdens de boekenweek maar leidde al ruim voor het drukken ervan tot ruzie. Ted van Lieshout verbaast zich over de afwezigheid van jeugdliteraire fragmenten. Medesamensteller van de bloemlezing Coen Peppelenbos verbaast zich dáár weer over.