dinsdag 27 november 2018

Weekgreep #18-23: Gestrikt door Milja Praagman, Droomopa van Dolf Verroen en Charlotte Dematons, Het meisje met de vlechtjes van Wilma Geldof, Van liefde & verlangen van Imme Dros en een prachtprentenboek over de Oceaan

1. Milja Praagman Gestrikt
Knap hoe Milja Praagman van zoiets oersaais als veters strikken, dit geestige, tegendraadse en spannende verhaal weet te maken. Toetje oefent en oefent en strikt de schoenen van haar ouders, de meester, de directeur, de burgemeester en de koning. Ook strikt ze een boef. Het verhaal begint al aan de binnenkant van het omslag en eindigt daar ook pas weer. Aan de buitenkant kan de lezer oefenen om ook zo'n held te worden als Toetje.

2. Dolf Verroen en Charlotte Dematons Droomopa
Tranentrekkend mooi boekje over de opa van Thomas, die onverwacht overlijdt tijdens een logeerpartij. Opa kon zo meeslepend over zijn dromen vertellen. Nu droomt hij niet meer. En Thomas: zal die zijn opa wel kunnen onthouden? Verroen, zelf net negentig geworden, lijkt ondertussen onverwoestbaar met kleine, breekbare verhalen. Dematons levert fris nieuw werk af, met een voor haar ongebruikelijke techniek, waarin de droomwereld (in kleur) en de realiteit (in grijstinten) elkaar afwisselen en aan het eind subtiel met elkaar te maken krijgen.

Wilma Geldof Het meisje met de vlechtjes
Het jongste meisje in het verzet. Ik vond de keus van Wilma Geldof, die prettige jongerenliteratuur maakt over pittige onderwerpen, voor een leerling van een Nederlandse Hitlerschool in Elke dag een druppel gif (2014) spannender. Maar ook nu weet ze een verhaal te vinden met plekjes en randjes die schuren. In Het meisje met de vlechtjes vertelt ze het waargebeurde, maar geromantiseerde oorlogsverhaal van de in september overleden Freddie Oversteegen, die als tienermeisje Duitse soldaten het bos in lokt om ze te vermoorden. Denk je eens in wat dat met je doet, nadat je je weer met een kop thee loopt op te winden over die irritante jongens in je klas.

Imme Dros Van liefde & verlangen
Nog eentje die maar niet van ophouden weet, meesterherverteller Imme Dros. Bekend van haar Griekse en Romeinse verhalen, regelmatig nog metrisch en op rijm ook. Verrukte ze kort geleden nog met Sheherazade, nu heeft ze een mooie prozaselectie gemaakt van liefdesverhalen. Verrassend is de aanwezigheid van de minder voor de hand liggende Noorse jokkenbrok Peer Gynt en de in Nederland niet vaak bezongen neus van Cyrano de Bergerac. Als vanouds visueel ondersteund door haar man Harrie Geelen, die dat graag met de computer doet.

Hélène Druvert en Emmanuelle Grundmann Oceaan
De mooist ontworpen boeken komen niet zelden uit Frankrijk. Wie van de oceaan houdt of dat net van plan was te gaan doen, zal zich enorm verwend voelen met dit boek. Aan het binnenwerk is erg veel zorg en aandacht besteed, de golven van het schutblad zijn uitgesneden en een millimeter breed. Er zit letterlijk diepte in dit boek.

dinsdag 20 november 2018

Weekgreep #18-22: Koos eert Vos, wat doe je als verdriet op bezoek komt, Rindert Kromhout verder met Klaus Mann, De jongen onder water (Adam Baron) en taalverhalen van Arend van Dam

1. Koos Meinderts De schelmenstreken van Reinaert de Vos
Waarom een boek van één auteur laten versieren met op elke bladzijde een andere top-illustrator? Was het dan niet veel leuker geweest om elk hoofdstuk door een andere top-auteur te laten schrijven? Reintje de Vos, een van de populairste helden uit de Nederlandse literatuur, verdient het om zo van vele kanten bekeken, besproken en geëerd te worden en het past zo bij het veelstemmige verhaal van verontwaardiging en bedrog. Dat gezegd hebbende, natuurlijk is elke pagina een feest in dit boek en wat maakte Meinderts er een lekker verhaal van. Ook al ken je het al uit je hoofd, je legt dit moeilijk weg. En wat ook fijn is, de vele seksuele toespelingen zijn gewoon blijven staan. Voorleesfeest. Als je durft.

2. Eva Eland Als verdriet op bezoek komt
Verdriet komt in de vorm van een lichtblauwe Barbapapa aan je deur en gaat niet meer weg. Wat nu? Luisteren natuurlijk. En leuke dingen mee gaan doen. Op een dag is Verdriet weer weg. Net als ik wil vertellen dat dit werk zo typisch Angelsaksisch vind - mooi gemaakt maar met zo'n iets te lief, iets te therapeutisch, iets te spiritueel ondertoontje - ontdek ik dat het om een Nederlandse auteur gaat die vanuit Engeland en in het Engels werkt. Heeft zich goed aangepast dan. Debuut in Nederland, volgens mij. Haar portfolio ziet er veelbelovend uit.

3. Rindert Kromhout En ik was zijn held
De nazi's zijn aan de macht gekomen en Klaus Mann vertrekt naar Parijs om van daaruit het antifacistische magazine Die Sammlung uit te geven. Kromhout, die ook goede zaken met kinderen doet als hij vertelt over nare tweelingen en griezelige billenbijters, is al een tijd bezig met biografisch-literair werk. Zo maakte hij een prachtig drieluik over de artistieke entourage van Virgina Woolf. Dit deel van zijn oeuvre is zeker ook voor volwassenen interessant, maar kiest slim voor het perspectief van jonge personages. Wat dit werk voor pubers die graag lezen - ze bestaan! - zo aantrekkelijk maakt is dat auteurs die je op de middelbare school nog wel eens door de strot gedouwd worden zonder ooit tot leven te komen, op deze manier zich van hun menselijke en avontuurlijke kant laten zien en de klassiekers zelf ook beter te begrijpen worden. Mooie projecten.

4. Adam Baron De jongen onder water
Voor Nederlandse jongeren helemaal onbegrijpelijk: Timon Titus heeft nog nooit gezwommen. Met een handleiding van internet, een duikbrilletje en een oude zwembroek gaat hij aan de slag. Dat blijkt geen goed idee. Tot een groot familiegeheim aan toe. Eerste jeugdboek van docent creatief schrijven, die tot nu toe vier boeken voor volwassenen publiceerde. Lekkere weglezer van de week.


5. Arend van Dam De bromvliegzwaan
Wat is er toch aan de hand met Arend van Dam? Jarenlang publiceert hij gedisciplineerd toegankelijke boekjes over geschiedenis, dit jaar komt hij ineens met een ontroerend en interessant in elkaar gestoken verhaal over het Nederlands slavernijverleden en komt hij nu met een uitbundig geïllustreerd (door Anne Stalinski) en vormgegeven boek over taal waar het enthousiasme vanaf spat. Daar worden we blij van. Heel benieuwd wat hij de komende tijd nog meer gaat maken.

dinsdag 13 november 2018

Weekgreep #18-21: twee keer heel veel vrouwen voor het slapengaan, De wonderlijke werkplaats van oom Tobi, verrassing: een serieuze Oliver Jeffers; lang verwacht: Lepelsnijder van Marjolijn Hof

1. Francesca Cavallo en Elena Favilli Bedtijdverhalen voor rebelse meisjes 2
Er is nogal een hype gaande met boeken vol voorbeeldvrouwen. Waarin vrouwen die verhalen schrijven gewoon schrijver heten. Kracht van dit soort boeken is het enorme aantal voorbeelden: honderd maar liefst. Bedtijdverhalen voor rebelse meisjes 1 heeft het vorig jaar kennelijk goed gedaan: ligt in veertig talen op drie miljoen nachtkastjes. Dit jaar al een tweede deel. Krachtig vormgegeven met links het verhaal en rechts een illustratie.

2. Katherine Halligan en Sarah Walsh Wereldvrouwen
Nog zo'n boek, zelfde opzet, maar grafisch heel wat minder geslaagd. Bruin, fluoriserend oranje en goud: hoe kom je erop? Vreselijke nepblokletter ook en een rommelige opzet met elke pagina anders, plaatje-praatje. Ook het aantal, vijftig vrouwen na de inmiddels tweehonderd van Cavallo en Favilli, valt een beetje tegen. Wel goed: iedere spread eindigt met 'zo maakte zij het verschil'. Beide boeken hebben natuurlijk een sterk moralistische ondertoon en niet iedereen houdt daarvan. Maar het is kennelijk nodig om die verhalen te vertellen. Het valt te hopen dat dit soort boeken zich snel overbodig maakt.

3. Lissa Evans De wonderlijke werkplaats van oom Tobi
Lekker eigenwijs vormgegeven avonturenverhaal over de tienjarige Kevin die op zoek gaat naar de verborgen werkplaats van zijn oom, die illusionist was. Hiervoor moet hij een hele reeks puzzels oplossen. En dat moet snel, want hij is niet in zijn eentje op zoek. Het kleine formaat met de iets grotere letter maakt er een fijne stevige pocket van, die lekker in de hand ligt. Jenny de Jonge deed het vertaalwerk. Da's ook goed nieuws.

4. Oliver Jeffers Samen hier
Verrassing: Oliver Jeffers kan ook serieus doen. We kennen hem van het razend grappige en bovendien bijzonder originele prentenboek over krijtjes die in opstand komen en gaan staken, omdat ze het bijvoorbeeld zat zijn om knalrode brandweerauto's en eindeloos kerstmannen te tekenen. Die eland is van mij vertelt subtiel en ironisch het tegenovergestelde verhaal over een jongen en 'zijn' eland. Dit boek lijkt bedoeld te zijn voor jonge ouders en laat in prachtige platen met veel diepte zien hoe ingewikkeld de wereld in elkaar zit. Gelukkig zijn er overal mensen die je vragen kunnen beantwoorden. Het boek is een ode aan zijn vader, die elke dag voor respect en tolerantie pleit. Ik geloof dat ik Jeffers liever als humorist zie.

5. Marjolijn Hof Lepelsnijder
Het is best lang stil geweest rond Marjolijn Hof, die al een tijdje eerste leesboekjes maakte toen ze ineens op de voorgrond sprong met Een kleine kans en daar gelijk ook maar een Gouden Griffel mee won. Haar eerste grote boek sinds De regels van drie uit 2013 is net uit: Lepelsnijder, geïllustreerd door Annette Fienieg. Janis gaat op zoek naar Frid, de lepelsnijder, die naar de markt in het dal is gegaan en niet terug is gekomen. Met hond Luki en ezel Kiezel gaat hij op zoek. Het achterflap belooft, net als deze samenvatting, een klassiek avonturenverhaal. Het eerdere werk van Hof kennende, hoeft het niet per se spannend te worden.

dinsdag 6 november 2018

Weekgreep #18-20: Winterhuis Hotel, bedreigde dieren op postzegels, de Gorgels zijn terug, Yvonne Jagtenberg eert Jacques Tati en Jan Paul Schutten over niks

Ben Guterson Winterhuis Hotel
Weesmeisje Elizabeth wordt in de kerstvakantie, met een briefje dat op de gesloten voordeur is geplakt, naar een hotel gestuurd. Daarvoor moet ze eerst een nacht met de trein om in het verre noorden te komen. Het Winterhuis Hotel, dat in het omslag 'echte' raampjes heeft, blijkt alleszins mee te vallen. Maar er rust een vloek op. Vertrouwd recept voor lekker lang lezen bij de radiator. Vertaald door Imme Dros, met een aanbeveling van Tonke Dragt. Toe maar.

Martin Jenkins en Tom Frost Bedreigde dieren
Dertig dieren elk op een postzegel van een land waar ze dreigen uit te sterven. De groottandzaagvis. De Amsterdamse Albatros. De paling. De orka. Het overduidelijke idealisme van de makers en de uitgever staat de hoge kwaliteit van dit boek niet in de weg. Elke illustratie is indrukwekkend genoeg in zichzelf om aan de muur te hangen als reuzenposter. Heel fijn voor in de klas of op het kastje in de gang. Onbedoelde ironie: de postzegel is misschien wel harder aan het uitsterven dan die dieren.

Jochem Myjer en Rik de Haas De Gorgels en het geheim van de gletsjer
Cabaretiers die kinderboeken schrijven: het niet per se een gelukkige combinatie, maar Jochem Myjer heeft het wél begrepen. Hij is geen grote vernieuwer met zijn Waakgorgels die alleen Melle en zijn zusje Limoni kunnen zien, werken doet het wel. De Gorgels, even grappig als knus, lezen heerlijk voor en dat is zeker ook te danken aan de feestelijke en meeslepende illustraties van Rick de Haas. In dit tweede deel gaan ze op vakantie naar de bergen.

Yvonne Jagtenberg Mijn wonderlijke oom
Yvonne Jagtenberg heeft dat zeldzame talent om illustraties met een hoog artistiek gehalte te maken en tegelijkertijd toch kinderen te kunnen boeien. Echte kinderkunst dus. Haar Balotje-serie is interessant én grappig. Zestig jaar na het verschijnen van de film Mon oncle van Jacques Tati eert ze deze grote Franse komiek. En haar eigen vader, die Tati graag imiteerde. Je hoeft de film overigens niet te kennen om van dit boek te kunnen genieten. Eerder een aanleiding om 'm weer eens op te snorren. Hij is wat traag maar kan, door de zeer moderne vormgeving en kneuterige zomerse accordeon-sfeer, nog goed mee.

Jan Paul Schutten en Floor Rieder Het mysterie van niks en oneindig veel snot
De uitgever noemt het een trilogie en dat mag het heten. Jan Paul Schutten maakte in 2013, geholpen door de toen net beginnende illustrator Floor Rieder, grote indruk met Het raadsel van alles wat leeft, deed dat in 2015 nog eens dunnetjes over met Het wonder van jou en half november verschijnt het veelbelovende Mysterie van niks en oneindig veel snot over het heelal. We kunnen ons weer schrap zetten voor heel veel feitjes, geestig opgediend, briljant van illustraties voorzien. In het informatieve genre de absolute top. Om nu alvast een centimeter of drie, vier voor vrij te maken in de boekenkast.