zondag 15 december 2019

Weekgreep #1945

222. De Meest Gewaardeerde Weekreep nr. 1: Derk Visser Drama Queen
Da's leuk. Mijn eigen favoriet werd ook door jullie op de eerste plaats gezet. Dat is nog eens een mooie afsluiting van een jaar lang vijf korte besprekingen per week, met een klein beetje meer en minder hier en daar gebracht tot 222 korte besprekingen. Dank voor jullie lezen, duimen en delen. Tot volgend jaar!

221. Meest Gewaardeerde Weekgreep nr. 2: Janneke Schotveld Het Kattenmannetje en andere sprookjes
Dit boek kreeg zoveel positieve reacties van jullie, dat het net geen eerste plek werd. Twee koninginnen willen graag een kindje. Maar hoe leggen ze dat aan? Ze weten van twee koningen dat die een fee hebben ingehuurd, maar ze hebben geen zin in dat moderne gedoe. Ze komen op het idee om het ouderwets te doen. Met de lakei? Nee, nóg ouderwetser. Maar zakendoen met een ooievaar blijkt nog niet zo eenvoudig. Het fijne van de sprookjes van de succesvolle Superjuffie-auteur Janneke Schotveld, dit is al haar tweede bundel, is dat ze niet alleen zo vanzelfsprekend eigentijds, maar vooral zo grappig zijn.

220. Meest Gewaardeerde Weekgreep nr. 3: Edward van de Vendel en Martijn van der Linden Wat je moet doen als je over een nijlpaard struikel
Het blijft de geestigste titel van het jaar en wat een geweldig concept: gedichten waar je wat aan hebt. En, in het licht van afgelopen weken veelbesproken ontlezing onder pubers, ook alleen maar actueler geworden. Ik wijs graag over het stom mogen vinden van lezen - erop aansturen dat mensen lezen leuk gaan vinden is contraproductief - en dat is precies dat dit boek in het laatste gedicht thematiseert. Iedereen die lezen van boeken in het algemeen en gedichten in het bijzonderen een warm hart toedraagt, zou niet alleen de inhoud van deze bundel, maar bovenal de even sympathieke als tegendraadse geest erachter ter harte moeten nemen. Ik besprak de warm aanbevolen bundel hier in mei en twee keer in de Volkskrant. Zelf had ik dit boek op de tweede plek van mijn top drie staan, jullie duimden het naar de derde plek in mijn top vijf. Maar wat maakt het uit. Een winnaar blijft het.

219. Meest Gewaardeerde Weekgreep nr. 4: Simon van der Geest en Karst-Janneke Rogaar Het werkstuk
In november verscheen, een jaar later dan gepland, eindelijk het nieuwe boek van Simon van der Geest, waarin hij net als in Spinder samenwerkt met Zilveren Penseelwinnares Karst-Janneke Rogaar. Een heel gelukkige samenwerking is dat. Van der Geest schreef misschien niet zijn beste, maar wel zijn dikste en meest meeslepende en spannende jeugdroman en bezoekt vertrouwde thema's: veel biologielessen met vieze, knap geschreven details en familiegeheimen die relaties stevig onder druk zetten. Jullie duimden Het werkstuk, dat ik zowel hier als in de Volkskrant besprak, naar een vierde plek.

218. Meest Gewaardeerde Weekgreep nr. 5: Arend van Dam Iemand in het bijzonder
De Weekgreep bestaat niet zonder jullie. Eerder vertelde ik al welke drie boeken ik de beste van het jaar vond. Nu wil ik graag vertellen welke vijf boeken jullie de beste vonden, afgaande op jullie reacties. Ik heb daarom van 217 Weekgrepen geteld hoe vaak die jullie duimpjes en hartjes hebben gekregen én hoe vaak jullie die gedeeld hebben (dat reken ik als drie duimpjes of hartjes). Is dat helemaal eerlijk? Vast niet. De boeken die ik in de Volkskrant besprak, heb ik twee keer gedeeld. Toch zijn er winnaars bij, die ik niet in de Volkskrant besprak. Ook zijn er boeken die ik daar wel besprak, die wat lezerspunten betreft niet in de buurt van de top vijf kwamen. Zo werd dit een lijstje van ons samen, waar jullie invloed op hebben gehad. Op nummer vijf: Arend van Dam, Iemand in het bijzonder. Van Dam stelt dat de helft van de Nederlandse straatnamen van vrouwen zou moeten zijn, en doet vast een voorschot met een goed onderbouwde kandidatenlijst. Ik besprak het boek in oktober, het kwam niet in de Volkskrant, maar jullie duimden het naar de vijfde plek op deze lijst.

217. Yvonne Jagtenberg Hup, Herman!
Wat heerlijk om dit nieuwe prentenboek van Yvonne Jagenberg te lezen en bekijken in het licht van haar Gouden Penseel en de prachtige, bevlogen, ontroerende en emotionele toespraak die daarop volgde tijdens de prijsuitreiking eerder dit jaar. Herman het hangbuikzwijn is de beste in modderen en wroeten, maar wie ziet dat? Er gaat veel meer aandacht naar opschepperige kippen, die kakelen bij ieder ei, en de haan, zo trots dat hij weer als eerste wakker is. Herman begint aan een wedstrijd waarin hij iedereen verslaat, maar als hij onderweg een modderpoel tegenkomt, vergeet hij waar hij ook alweer mee bezig was. Winnen is leuk, maar modderen en wroeten: dát is Herman. En daarmee sluit ik mijn eigen race om 222 korte besprekingen maken in 2019, wat nieuwe titels betreft, af. In de komende vijf laatste stukjes bespreek ik de beste en meest gewaardeerde boeken van het afgelopen jaar. 5+

zondag 8 december 2019

Weekgreep #1944

216. Ghislaine Roman en Tom Schamp Oef, wat een geluk
Een mooie nieuwe versie van Het huisje dat verhuisde, een van mijn meest favoriete prentenboeken ooit. Een eikeltje komt op de grond terecht en overleeft de ene na de andere bedreiging: de eekhoorn, een slak, de herfst, een storm, houthakkers, huizenbouwers en wordt uiteindelijk de uitverkoren plek voor een boomhut. De boom groeit op de plek waar de eikel ooit terechtkwam, het landschap verandert veel heftiger dan de boom zelf. We hoeven niet te winnen in het bestaan, het feit dát we bestaan is al een enorm geluk. Mooie boodschap, ook al mag je je afvragen of eindigen in een tuin met een hut in je kruin nu het ultieme levensideaal is van de eik. Maar dat terzijde. 5+

215. Henry Lloyd en Laurens Rawie Flin of de verloren liefde van een eenhoorn
Een bijzonder, on-Nederlands aandoend eerste kinderboek onder deze namen, waarvan Edward van de Vendel weet te melden dat het allebei pseudoniemen zijn van dezelfde persoon. Flin wordt geroofd door twee arenden en groeit de eerste vijf jaar van zijn leven op in een nest. De arenden vinden het ook wel gek dat hun ei niet uitkomt en ook nadat hij uit het nest is gevallen niet gaat vliegen. Hippen kan hij wel heel goed. Pas van een dwerg met twee ruziënde hoofden (erg grappig) leert hij praten en dat hij een mens is. Oerverhaal van het wolfskind en hoe die dan de wereld leert kennen vanuit niet-menselijk perspectief, op een intrigerende en frisse manier opnieuw verteld. 10+

214. Thijs Goverde Wisselkinderen
Na een aantal delen in de serie voor achtjarigen over Jorrik de Ork, komt Thijs Goverde met een vuistdik fantasy-verhaal voor iets oudere lezers. IJsbrand is de zoon van een plaatselijke heer, maar ook van de duivel. Dat beweren tenminste alle andere kinderen, vanwege zijn wijnvlek. Als IJsbrand er vandoor gaat en de wijde wereld intrekt, ontdekt hij dat er veel meer zwervende bijzondere kinderen zijn die om die reden worden buitengesloten. Eenmaal samen, blijken ze juist over magische krachten te beschikken. Een thema dat de geroutineerde sprookjes- en verhalenverteller Goverde na aan het hart ligt. Goverde is naast schrijver ook cabaretier en schreef ook de humoristische serie Donderkat. 11+

213. Jenny Jägerfeld Comedy Queen
Gevaarlijk uitgangspunt: je voornemen om grappig te worden. Daarmee ligt de lat meteen hoog, in dit Nederlandse debuut van de Zweedse Jenny Jägerfeld. Maar Sasha van twaalf, van wie de depressieve moeder is overleden en de vader stiekem huilt onder de douche, slaagt er op tragikomische wijze meteen in zodra ze begint met niet op haar moeder te lijken. Stap een: haar eraf. Geweldige scène, met veel 'ziek, 'zo van' en 'zeg maar' vertaald door Bernadette Custers. 11+

212. Hovhannes Toemanjan Het vogeltje en andere Armeense sprookjes
Dat sprookjes alleen nog tot de jeugdliteratuur worden gerekend is onrecht. Dat laat deze zeer prettig door Anna Maria Mattaar vertaalde bundel van Armeense sprookjes, opgeschreven door Hovhannes Toemanjan, maar weer eens zien. Sprookjes waren de levenslessen, maar ook de moppen van het volk en zeker niet alleen bedoeld voor de jeugd. De Dichter aller Armeniërs hoorde ze als oudste zoon van de dorpspastoor van zijn moeder, uit het hoofd en met een wijze en geestige boodschap voor iedereen die luistert. Met tekeningen van Harmen van Straaten. Aanrader! 7+

211. Ali Benjamin Op zoek naar Paulie Fink
Je zal maar op een bijzondere middelbare school in een klas van tien leerlingen terechtkomen en ontdekken dat je op de plek zit van een legendarische leerling die op mysterieuze wijze is verdwenen. De Mitchell School heeft kleine klassen, geiten om te verzorgen en besteedt veel aandacht aan filosofie. Eigenaardigheid van leerlingen wordt op prijs gesteld. De verdwenen Paulie Fink was de eigenaardigste ooit. Caitlyn, de nieuwe, heeft er in eerste instantie helemaal niets mee. Juist zij krijgt de rol om de zoektocht naar een nieuwe Fink te leiden. Sterk van vorm, met interviews en toneelteksten. Schrijver Ali Benjamin debuteerde in 2016 in Nederland met Suzy en de kwallen. Vertaald door Lidwien Biekmann. 12+

zondag 1 december 2019

Weekgreep #1943

210. Bette Westera en Sylvia Weve Uit elkaar
Na gedichten over de dood en het missen, nu over uit elkaar gaan en scheiden. De gedichten en illustraties bekijken het fenomeen van alle kanten. Ze zijn ontroerend, maar ook kritische, vrolijk, boos en luchtig. Het binnenwerk zit ingenieus in elkaar met dubbelgevouwen bladzijden en uitgekiende typografie. Bette Westera en Sylvia Weve, die voor Doodgewoon een Gouden Griffel en de Woutertje Pieterse Prijs wonnen, neemt het fenomeen literatuur op recept heel letterlijk. Benieuwd welke bedreiging van de geestelijke gezondheid ze hierna gaan aanpakken. 9+

209. Lida Dijkstra Het meest met de kracht van tien paarden
Veertien onschuldige tieners van twaalf tot twintig, dalen door een gat in het dak af in het donkere labyrint. Officieel zijn het zeven jongens en zeven meisjes, maar in werkelijkheid zijn twee van de meisjes verklede vrienden van Theseus, de zoon van de koning van Athene. In zijn laars heeft hij een opvouwbaar zwaard. Zijn beste vriend smokkelt de onderdelen van een olielampje mee. En dan is er nog de rondborstige middelste dochter van koning Minos, die het gezelschap wil helpen. Ja, het begint meteen goed in de spannende bewerking van het beste verhaal van de oude Grieken door Lida Dijkstra. De pagina's met extra informatie en het obligate kaartje van de Griekse eilanden hadden niet gehoeven. Met sterke, sfeervolle illustraties van debutant Djenné Fila. 10+

208. Stefan Wolters en Barbara de Wolf De Nietsmachine
Professor Pruts is een uitvinder van niets. Pas na jaren prutsen ziet hij in dat de wereld wel degelijk op zijn talent zit te wachten en ontwikkelt hij de Nietsmachine. Daar blijken de bankdirecteur, de minister-president en de schooljuf wel wat aan te hebben. Want die hebben het zo druk, die komen aan nietsen niet toe. En dat moet toch ook gebeuren. Geniaal geestig prentenboek met collages van Barbara de Wolf. Van Veelkunner Stefan Wolters (onder meer beeldend kunstenaar, theatermaker en eigenaar van een Haagse kinderboekwinkel) verschenen pas een paar eigen boeken. Benieuwd wat er nog meer komt. 5+

207. Iris Hermans Festival
Als ik het goed begrijp maakte dit boek, dat vorig jaar al gepland stond en waarvan online ook een ander omslag te vinden is, een doorstart en is nu na uitstel alsnog verschenen. Feestbeest gaat op tussenjaar naar Barcelona maar kan ook daar niet ontsnappen aan iets wat eerder is gebeurd. Lekker eigentijds vol in bh's verstopte pretpillen en festivals en het tussenjaar in het buitenland is de droom van iedere tiener. Jammer dat de schrijfster, journaliste bij Metro zo weinig aan die cliché's toe te voegen heeft en het houterige proza. 15+

206. Sanderijn van der doef, Ellen Laan en Marian Latour Het lijfboek voor powergirls
Laat 2019 het jaar van de clitoris worden, nu UvA-hoogleraar seksuologie Ellen Laan na levenslang actievoeren, 3d-tentoonstellingen en rode-oortjeslezingen voor volwassenen met succes het volledige orgaan in het nieuwe boek van voorlichtingsgoeroe Sanderijn van der Doef heeft gekregen, met pittige tekeningen van Marian Latour. Lees dat boek voor het te laat is. Vooral ook warm aanbevolen voor jongens. Wanneer komt die versie? 13+

205. Adriaan van Dis en Lotte Klaver Adje doet heel druk
Niet alleen het, zeer welkome, kinderboekendebuut van Adriaan van Dis, maar ook dat van illustrator Lotte Klaver. Van deze soepele penseellijnen, die zo goed passen bij beweeglijke Adje, willen we wel meer zien. Aardig is het perspectief, dat volledig bij Adje ligt. Adje doet helemaal niets verkeerd, hij 'laat alle dingen dansen', 'geeft zijn stoel de sporen' en 'in de gladheid onder water groeit een vis'. Naast een warm hart onder de riem voor drukke kinderen, bovenal een pleidooi: laat ook eens onder de douche met zeep witte je 'oksels trompetteren'. 5+